Ura da gure laguna

Ezin dut ahaztu nola ezagutu nuen Ura. Oso txikia nintzen, udako eguna zen eta nire gurasoek hondartzara eraman ninduten. Lehen aldiz harea zapaldu nuenean izugarri gustatu zitzaidan eta jolasten aritu nintzen goiz guztia. Orduan joateko unea heldu zen eta amak, uretan sartu ninduen. Une hori izan zen Ura ezagutu nuenean. Oso hotz zegoen baina oso gustura sentitu nintzen. Amak, hare guztia kendu zidan eta soinekoa jarri etxera joateko. Orduantxe izan zen Ura eta ni lagunak izaten hasi ginen momentua.
Hazi egin nintzen eta hain gustuko nuen uretan egotea eta berarekin egotea, ezen klasetik irten eta segituan igerilekura joaten hasi bainintzen. Bertan oso ondo pasatzen nuen. Beste mundu baten bizi nintzela zirudien bertan egoten nintzenean. Berarekin hitz egiten nuen eta berak ere hitz egiten zidan.
Oso egoera arraroa zen, konturatzen hasi nintzen gauza guztietarako, bai eta bizitzeko oso beharrezkoa zela ura, eta jende ugarik txarto erabiltzen zuela. Orduan, Urak laguntza eskatu zidan.
Hurrengo egunean, lanean hasi nintzen. Interneten bidez, iragarkiak bidali nituen aldizkari eta egunkari guztietara eta baita telebistara ere. Baina nire harridurarako, Enpresa garrantzitsuenetariko batek deitu zidan. Ezin nuen sinetsi, haientzat lan egitea eskatu zidaten, ni oraindik ikasten ari nintzela esan nien baina esan zidaten ez zuela axola eta arratsaldeetan haien eraikinera hurbiltzea eskatu zidaten.
Oso urduri nengoen, ez nekien zer esan ezta zelan jokatu, baina gauza bat argi nuen, Ura lagundu behar nuen.
Arratsaldean amarekin abiatu nintzen eraikinera eta bertan gizon batzuk aurkitu nituen irribarre batekin ahoan. Oso dirudunak ziruditen. Harrigarria zen, ez nuen inoiz hainbeste jende batera lan egiten ikusi. Bat-batean, gizonak amarekin hitz egitera etorri ziren. Ni haientzat iragarki baten irudia izatea nahi zuten eta horrez gain haientzat lan egitea!
Ama harrituta gelditu zen, gu ez ginen diru askoko familia eta dirudienez, gizon horiek eskaintzen zidaten diru kopurua oso altua zen. Amak nirekin hitz egin zuen ezer ontzat eman baino aurretik. Ni ados nengoen guztiarekin eta are gehiago Urari laguntzeko bazen.

Azkenean, mundu osoko telebistetan agertu nintzen ura behar bezala erabili behar zela esaten eta nola ez, Urari eskerrak emanez, beragatik izango ez balitz ez nukeelako horrelako lanik aurkituko eta ez nituelako nire gurasoak diru arazoetatik ateratzen lagunduko, eta azkena eta ez horregatik garrantzi gutxiagokoa, bizitzen laguntzeagatik. Ura denona delako eta denok behar bezala erabili behar dugulako.

Aldaketa genetikoa

Aldaketa genetikoa, gizaki edo landare baten zelulak aldatzean datza. Hortik ateratzen diren gizaki edo landare berriak artifizialak direla esan daiteke.

Nire ustez, aldaketa genetikoa, izugarrizko aurrerakuntza izan da medikuntzan, ez bakarrik tomate edo patata berdinak egiteko baizik eta gaixotasun asko sendatzeko.

Gaixotasen genetikoak ama zelulen bitartez egiten da, hau da, ama zelula osasuntsuak hartu senide batetik eta gaixori jarri. Hori orain dela 15 urte, ez zen ezta burutik pasatzen.

Orain aldiz diabetesa eta hainbat gaixotasun sendatzeko oso baliogarria da.

Aldiz, bere alde negatiboa ere dauka. Mundu guztiak ez duelako berdin pentsatzen, mundu guztiak ez ditu aurrerapen guztiak berdin erabiltzen.

Urteak aurrera egin ahala, aldaketa genetikoa, gero eta jende gehiagok erabili nahi izango du eta batzuk, hasiera batean gaixotasunak sendatzeko erabiltzen zena, orain aberasteko erabiliko dute, eta ondorioz, gurasoek, umea genetikoki eraldatu eta begi, ile eta aurpegi lirainak jarriko dizkiete eta gero ume guztiak antzerakoak izango dira. Honegatik, ni, aldaketa genetikoaren alde nago, baina kontu handiz erabili beharko da.

Gutuna

Kaixo:
Gaur ere, beste egun guztietan bezala,
zugan pentsatzen esnatu naiz.
Nire bizitzaren arrazoia zara,
zu barik ezin izango nintzateke bizi.
Zure ahotsa beti buruan dut bueltaka,
zure begiak eta zure ahoa ezin ahaztu nabil,
udako egun haiek gogora ekartzen dizkidazu,
non eguneko, ordu, minutu eta segundo guztiak
zurekin pasatzen nituen.
Ez nituen ezergatik aldatuko momentu horiek,
munduko neskarik zoriontsuena nintzen momentuetan,
printzesa bat sentiarazten zenidan, eta zu,
nire printze urdin perfektua zinen.
Ez dakit zergatik ez nizun hau guztia zuri esan,
agian ez nintzen ausartzen,
edo soilik ez nuen uste beharrezkoa zenik,
begiratzen zintudan bakoitzean,
amets batean nengoela iruditzen zitzaidan,
ez nuen bertatik esnatu nahi,
infinitua izango balitz bezala,
edozer emango nukeen egun haietara bueltatzeko.
Zurekin egotea bizitza opari bat dela dirudi,
opari bat gehien maite dudan pertsonarekin konpartitzen dudana,
egun bakoitza berria eta berezia dela sentiarazten didan pertsona,
momentu batetik zerbait magikoa egiten duena.
Zugatik irribarre egiten dut
eta zugatik negar ere.
Nire poztasuna handitzen da.
Hau da gure istorioa, guk egindako istorioa,
eta nahiz eta batzuetan zailtasunak egon,
egunak pasatzen doaz eta apurka- apurka,
hostoak ateratzen zaizkio, hosto batzuk,
non egunero zerbait gehiago idazten dugu.
Ezin dizut esan, ez zaitudala maite,
Gehien maitatzen dudan pertsona baldin bazara.
Zelan esan ahaztu zaitudala,
gauza guztiak, zuri gogoarazten badizkidate.
Zelan esan ez zaitudala faltan botatzen,
Ezin banaiz zu gabe egon.
Maite zaitut, eta ez dizut inoiz ahaztuko.

Ipuiina

Joxemi

Orduan korrika hasi zen, tximista bezain arin. Ez nukeen harrapatuko harrapatu nahi izan banu ere.
Abenduko gau hotz eta ilun bat zen, eta ez zegoen inor kalean. Bere itzala ikusi nuen soilik, baina nahikoa izan zen, jakiteko, ume txiki bat besterik ez zela.
Bakarri zegoela iruditu zitzaidan, lo egiteko lekuren baten bila.
Bere atzetik korrika hasi nintzen, baina ezinezkoa egin zitzaidan jarraitzea.
Etxerantz jarraitu nuen, bide guztia ume hartan pentsatzen.
Etxean nengoela, afaria prestatu eta afaltzen jarri nintzen. Oso nekatuta nengoen, eta, mahai gainean lo geratu nintzen. Hurrengo egunean, lanerantz nindoala bueltaka ari nintzaion umearen gaiari.
Ez zitzaidan halakorik inoiz gertatu. Ume hark zerbait zeukan eta ezin nuen burutik kendu.
Hurrengo egunean, etxerako bidean, ume hura agertu zitzaidan eta orduan nuen aukera berari buruz, zerbait gehiago jakiteko.
Opiltxo batzuk eskaini nizkion korrika has ez zedin, eta nire etxera gonbidatu nuen.
Gosez hilda zegoen eta bete arte jateari ekin zion. Orduantxe konturatu nintzen, umezurztegi batetik alde egindako ume txiki bat zela.
4 urte zituen eta Joxemi zuen izena, bere gurasoek, umezurztegi hartan utzi zuten ezin zutelako mantendu. Baina ez zuten pentsatu, leku horretan, hainbeste gaiztakeria egongo zenik.
Umea oso argal zegoen eta ia ezin zuen liburu bat hartu eskuetan.
Nirekin uztea erabaki nuen, eta oso pozik ikusi nuen hura bat-batean, bere lehen irribarrea ikusi, eta orduan sentitu nuen zerbait ona egin nuela bizitzan.
Hori guztia, ilegala zela pentsatu nuen, baina ez nengoen, ume hori umezurztegira eramateko prest, bertan sufritzen segitzeko.
Eskolara eraman nuen eta medikuarengana ere. Nire semea balitz bezala tratatuz.
Urteak pasa eta Joxemi, hazi egin zen.
Institutuan ikasten hasi zen eta horrekin batera arazoak hasi ziren.
Joxemi, nota txarrak ateratzen hasi zen, ez zen ia etxean egoten, eta, kaletik erdi mozkortuta ikusi zutela esan zidaten.
Ezin nuen sinetsi, nire Joxemi formala, beti esandakoa egiten zuena...eta orain...!

Psikologo batengana eraman nuen. 4 hilabetez egon zen arratsaldeetan joaten, baina ezinezkoa zen.
Psikologoak deitu zidan nirekin hitz egiteko eta esan zidan, modu bakarra zegoela arazo hori konpontzeko: magia.
Ezin nuen sinetsi, pentsatu nuen lehen gauza hori izan zen: gizon honek adarra jo nahi dit.
Aurpegi arraroarekin begiratzen gelditu nintzen, baina bat-batean, beste leku batean ginela konturatu nintzen, paradisu baten antzekoa!

Orduan bai konbentzitu zidan. Momentu hartan hasi nintzen magian sinesten, eta zirudienez, botere mental baten itxurako zerbait egiten zekien.
Hurrengo egunetan ez nion ezer berezirik ikusi Joxemiri, baina, oso pozik joaten zen psikologoarengana.
Ez nuen inoiz horrela ikusi, baina hori ez zen bera. Magiaren menpean zegoen eta horrek ez zuen ezer konpontzen.
Nik nahi nuena betiko Joxemi zen eta ez magiaren menpean zegon Joxemi.
Psikologoari deitu eta osatzen saiatzeko eskatu nion magiarik gabe, ahal izanez gero.
zaila izango zela aitortu zidan baina beste pertsona guztiak horrela egiten zuten, ezta? Ez zen hain zaila izango.

Joxemi berriro hasi zen lehen bezala, bere alde txarra erakutsiz, baina ez zuen asko iraun.
Nahiz eta medikuak kontrakoa esan, ni pozik nengoen bere aldaketarekin eta bera ere hobeto sentitzen zela zirudien.


Urte batzuk pasa ziren, eta guztiz osatu zen, notak bikainak ateratzen zituen eta berak nahi zuena ikasi zuen.
Bere bizitza aurrera eraman du arazorik gabe eta ni, oso harro nago nire semeaz.

Lekeitioko Antzarrak
Lekeitioko patroia San Antolin dugu, eta irailaren 2a ematen deneko astean haren jaiak ospatzen dira. Ekitaldien artean nabarmena Antzara-jokoa da. Oso ospetsua antzinakoa delako eta egun harrigarria iruditzen zaigulako. Irailaren 5. egunean ospatzen dute beti, asteburuarekin bat egiten ez badu behintzat. Antzarak lepotik hartzeko ohitura, Lekeition, duela hiru mende eta erdi dokumentatua agertzen da. Litekeena da, antigoaleko garaietan errito hau gauzatzea.Jatorri historikoa: Rafael Agirre Franco izenekoari zor dizkiogu gaiari buruzko ezaguera garrantzitsuenak: XVIII. mendez geroztik dokumentatzen du antzara eta oilarren sakrifikazioa euskal jaietan ospakizunen barruan.Zamarietatik: Oiartzun, Bera, Azkarate, Leitza eta Betelu dira beste batzuen artean, soka batetik zintzilikatutako antzarari, zaldi gainetik, burua kentzen zioten lekuak.Itsasontzietatik: Era berean, itsasaldeko herrietan gauza bera egiten zuten arraunen laguntzaz mugitutako untzietatik. Antzara zintzilikatzen zuen soka, lurra eta arrantzunti batetik teinkatzen zuten. Gazteak antzara lepotik helduta zuenean, tiraka hasten ziren, animalia eta gizona gorantz altxatuz eta uretan erortzen utziz. Egun, era berean egiten dute Lekeition.Lekualdatutako jaia: Antzara-jokoa ez da beti Sanantolin jaietan ospatu. 1877. urtean erabaki zen kokapen hau. Abuztuko Ama Birjinaren egunean eta San Roke egunean ospatzen zen aurretik. Plazan ere antzarak antolatzen baziren ere, ohiko eta antzinakoena, itsaso gainekoa da. 1666. urtetik jakina den beste datu bat, partaide guztiak arrantzaleak zirela da.Inauteri izaera: Iñaki Irigoienek, joko hau inauterietan ere ospatzen zutela frogatu du. Makila eta soken ordainagirien bidez eman ditu frogak, hala nola "zaldiko eta antzara-jokoen partaideentzako" ardoa erostearen agiriak ere agertu direlarik. Kirol eta ludiko izaera duen festa dugu eta historian zehar eraldatzen joan dena. Antzina arrantzaleak soilik ziren parte hartzen zutenak: untzien abiadura aurrez finkatua zuten, hala nola untzietako arraunlari kopurua ere (12 arraunlari eta patroia), eta baita zalantza edota berdinketaren aurrean hartu beharreko neurrien arautegia; irlaren inguruan, traineru txapelketa egitea hain zuzen ere. Janzkera ere arautua zuten: egun mahoizko galtzak eta alkandora daramatzaten lekuan, antzina alkandora txuria eta galtzak, egun bezalakoak, mahoizkoak.Kaia: Lekeitioko kaian ospatzen da jaia, 35 metrotako bokalea du honek eta 1912an Fernando Alonso de Urquijo izeneko injineruak egindako obra da. Lekeitiok izan zuen lehen kaia, Ea ibaiaren bokalean kokatuta zegoen. 1468ko hainbat dokumentuen bidez, kostaldeak kaiak zituela gauza jakina da, Holandako-molla izenarekin egun ezaguna den lekuan. Honen izena, behar bada, Herbehereetatik etortzen ziren merkatal untziei zor zaie.Antzarak eta hauen zoria: Kaiaren dartsenan jartzen den sokan zintzilikatzen dira antzarak. Aurrez, noski, kaian egoten diren itsasuntzi guztiak atera dituzte. Arraun untzietan, poliki-poliki, partaideak animaliaren azpitik arraunean doaz, arduradunak une egokienean animalia lepotik eusten du (orain hildakoa ipintzen dute, antzina antzara bizirik egoten zen), soka tenkatzen da eta gaztea eta animalia airean gorantz doaz, hegan... Soka askatzen dutenean uretara erortzen da, berriro ere soka tenkatu eta airetik joaten da.Gora-beherak: Mugimendu bortiz hau pare bat aldiz baino ezin dute jasan, bai antzararen lepoa hausten delako, bai gazteak gehiago ezin duelako. Zenbaitek hamar murgilaldi adina jasan dituela gogoratzen dute... jokalariaren ohore eta antzararen indarraren agerpen. Dozena erdi animalia izaten dira, eta sariak bururik gabe epe laburrenean utzitakoen artean eta murgilaldi eta jasoaldi gehien lortutakoen artean banatzen dira. Untzien apainketa ere, partaidetza bultzatzeko, saritzen da.Eztabaida: Joko honek kontrako jarrerak piztu izan ditu, bihozgabekeria ekintza zela ulertzen zutenen eskutik. Horrelako jarrerek, sentiberatasunaren garapena adierazten dute. Egoera estutu zenean, lehenik eta behin hegaztiak anestesiatzea erabaki zen; aurrerago, hilik zintzilikatu zitezen derrigortu zen.Bestelako ospakizunak: Jaietako programa, ohiko ekintzekin osatzen da: nasapuntakoa, euskal dantzak, lehiaketa gastronomikoak, bertsolariak, txarangak, berbenak... parranda orohar.

Deskribapena

Amaia, Gorka ezagutu behar duzu. Gorka uda honetan ezagutu dudan lagun bat da. Uztailean ezagutu nuen udalekuetarako bidean gindoazela.Autobusean sartu zenean ezin nuen sinetsi mutil goapo hura diabetikoa izatea!Ez nintzen ausartzen berarekin hitz egiten eta lehen hitzak konpartitu genituen Albacete-ra ailegatzen geundenean. Hauek izan ziren:
-“joe, ez dakit zein posturatan jarri bada!”
Eta horrek irribarre batekin erantzun zidan.
Hortik aurrera oso ondo konpondu ginen. Oso mutiko altua eta jatorra da, oso alaia iruditzen zait.
Begiradan ikusten zaio oso mutil zintzoa dela, baina bere alde lotsagabea ere badu.
Begiratu batean 17 urte dituela dirudi, ezin izango nuke esan zer pentsarazi zidan niri ikusi nuenean lehen aldiz, baina ziur nago zu ez zaituela ni bezain beste harrituko, ezinezkoa delako.
Handik egun batzuetara hobeto ezagutzeko aukera izan nuen eta orduan izan zen benetan berarekin maitemindu nintzen unea, bere irifarrea eta bere izaera izugarri atsegin zitzaidan. Nire lagun onenetarikoa zen uadalekutan, eta orain ere hala segitzen du izaten, naiz eta maiz ez ikusi.
Bere herriaz hitz egiten ari zen eta orduan konturatu nintzen Gipuzkoakoa zela.

Azken egunak oso arin pasatu zitzaizkidan bere ondoan eta ez nuen azken eguna heltzeko gogorik, baina azkenean heldu zen.
Espero dut arin afari bat denon artean antolatzea, irrikan nagoelako bera ikusteko.
Ikusiko gara, Amaia!

Euskararen eguna

Bueno bihar, euskararen eguna ospatuko dugu. Danok euskaraz mintzatu behar garela gogorarazteko, eta denon artean lortu behar dugula, euskera mantentzen. Ezin da galdu hainbeste urteko hizkuntza bat.

GURE ARTEAN EUSKARAZ!*